پول، یک سیستم خوب برای معاملات هست، ولی کامل نیست. 💸🔄 اینجا داریم در مورد بیت‌کوین صحبت می‌کنیم، یه ارز دیجیتال که مثل دلار، یورو یا ین نیست. بیت‌کوین‌ها شکل فیزیکی ندارن؛ نه سکه هستن، نه اسکناس. در واقع، هر بیت‌کوین یه مجموعه رمزگذاری شده از اعداد هست که بهش **کریپتوکارنسی** می‌گیم. 🧑💻💻
به عبارت دیگه، بیت‌کوین یه نوع پوله، ولی هیچ‌وقت مثل هیچ پول دیگه‌ای که تو تاریخ بوده نیست. وقتی بهش فکر می‌کنید، متوجه می‌شید که اصلاً هر چیزی می‌تونه پول بشه. از دانه‌های تسبیح، صدف، ادویه‌ها، نمک، نقره، طلا و خیلی چیزهای دیگه میشه به عنوان وسیله‌ای برای معاملات استفاده کرد. 🏺🌟
موضوع اصلی اینه که اون چیزی که شما به عنوان پول استفاده می‌کنید، زیاد مهم نیست. چیزی که واقعا اهمیت داره اینه که مردم اون رو به عنوان وسیله‌ای برای معامله بپذیرن. این پذیرش گسترده هست که به پول مشروعیت میده. به زبان اقتصاددان‌ها، پول یک “واسطه مبادله” هست و تا زمانی که در دست‌های درست باشه، خیلی هم خوب عمل می‌کنه. 👌💡
پیام اصلی اینجا اینه که پول سیستم خوبی برای تجارت هست، ولی کامل نیست. پول تنها راه برای تبادل کالاها نیست. یه روش دیگه هم به اسم **بارتر** داریم که یعنی مستقیم یه چیزی رو با چیزی دیگه مبادله می‌کنید، مثلاً سیب رو با چکمه یا چوب می‌زنید. این سیستم هم کار می‌کنه، ولی **غیرموثر** هست. اگه کفاش شما نیاز به میوه نداشته باشه، نمی‌ره پوتین شما رو تعمیر کنه. 👟🍏
سیستم بارتر مدت‌هاست که وجود داشته. ۳۵۰۰ سال پیش، فنیقی‌ها و بابلی‌ها یک سیستم بارتر گسترده ایجاد کردند که از سواحل دریای مدیترانه تا کنار رود فرات کشیده می‌شد. اون‌ها سلاح‌ها، ادویه‌ها و کالاهای لوکس رو مبادله می‌کردن. قرن‌ها بعد، رومی‌ها که بخش زیادی از این منطقه رو فتح کرده بودن، از کالاهای کمیاب و باارزشی مثل **نمک** برای پرداخت به سربازانشون استفاده می‌کردن. حتی جوامعی که سیستم‌های پیچیده مالی داشتند هم در مواقعی به بارتر برگشتند. مثلاً تو دوران **رکود بزرگ** تو ایالات متحده، آمریکایی‌هایی که پول نقد نداشتن، کالاهایی مثل ذرت رو برای خدمات پزشکی یا زغال‌سنگ برای گرم کردن خونه‌هاشون مبادله می‌کردن. 🌽💸
بارتر ممکنه موثرترین راه برای ارتباط خریدار و فروشنده نباشه، ولی یه مزیت بزرگ داره. اونم اینکه **خودگردانه** هست. یعنی ارزش پول توی این سیستم توسط خود افراد تعیین میشه. اما وقتی پول توسط دولت‌ها یا بانک‌های مرکزی صادر میشه، فرق می‌کنه. برای مثال، پادشاهی **لییدیا** در قرن ششم، اولین پول متمرکز رو خلق کرد. 🏰💰 این پادشاهی که در ترکیه امروزی قرار داشت، به این اعتبار که اولین پول مرکزی رو ایجاد کرد معروفه.
حکومت مشخص می‌کرد که ارزش این پول چقدر هست و این ارزش رو با حک کردن نمادهای سلطنتی مثل عقاب روی سکه‌ها تضمین می‌کرد. تجارت رشد کرد… حداقل در ابتدا. مشکل اینجاست که قدرت تضمین ارزش پول، یه جنبه منفی هم داره. یعنی این که می‌تونی ارزش پول رو **کم کنی**! 😬⚖️
خب، حتماً اسم **ارزهای دیجیتال** به گوشتون خورده، همون چیزهایی که به عنوان جایگزین دلار و یورو توی خبرها مطرح شدن و حدود یه دهه‌ای هست که همه جا صحبتشون هست. در این مدت، ارزش کل بازار این ارزها از صفر به بیش از یک تریلیون دلار رسیده. 😲💰 حالا این سرعت رشد چه دلیلی داره؟ دلیلش خیلی ساده‌س. این ارزها چیزی رو ارائه میدن که ارزهای معمولی مثل دلار ندارن. اولین چیزی که میشه گفت اینه که این ارزها **شفاف‌تر** و **دموکراتیک‌تر** هستن. 📊✅
علاوه بر این، این ارزها آزادی بی‌سابقه‌ای به شما میدن تا هر طور که می‌خواهید خرج کنید، سرمایه‌گذاری کنید و خرید و فروش کنید. اما شاید مهم‌ترین ویژگی‌شون این باشه که دیگه تحت کنترل دولت‌ها یا بانک‌های مرکزی نیستن. و حالا می‌خوایم به این بپردازیم که این ویژگی‌ها به خصوص برای **بیت‌کوین**، اولین و شاید معروف‌ترین ارز دیجیتال، چقدر صدق می‌کنه. 🏅💡
بیت‌کوین برخلاف پول‌های سنتی، هیچ‌گونه وابستگی به دولت‌ها یا نهادهای مالی مرکزی نداره و این به معنی **آزادی مالی بیشتر** برای شماست. شما می‌تونید به راحتی با بیت‌کوین خرید کنید، سرمایه‌گذاری کنید یا حتی پس‌انداز کنید بدون اینکه نگران تحریم‌ها یا دخالت‌های دولت‌ها باشید. 🔒💵
پس اگه هنوز نتونستید به درستی متوجه بشید که چرا باید به بیت‌کوین و ارزهای دیجیتال توجه کنید، این نکته‌ها رو جدی بگیرید. این ارزها نه تنها شفاف‌تر هستن، بلکه شما رو به دنیای جدیدی از آزادی مالی وارد می‌کنن. 😎✨
پول، یک سیستم خوب برای معاملات هست، ولی کامل نیست. 💸🔄 اینجا داریم در مورد بیت‌کوین صحبت می‌کنیم، یه ارز دیجیتال که مثل دلار، یورو یا ین نیست. بیت‌کوین‌ها شکل فیزیکی ندارن؛ نه سکه هستن، نه اسکناس. در واقع، هر بیت‌کوین یه مجموعه رمزگذاری شده از اعداد هست که بهش **کریپتوکارنسی** می‌گیم. 🧑💻💻
به عبارت دیگه، بیت‌کوین یه نوع پوله، ولی هیچ‌وقت مثل هیچ پول دیگه‌ای که تو تاریخ بوده نیست. وقتی بهش فکر می‌کنید، متوجه می‌شید که اصلاً هر چیزی می‌تونه پول بشه. از دانه‌های تسبیح، صدف، ادویه‌ها، نمک، نقره، طلا و خیلی چیزهای دیگه میشه به عنوان وسیله‌ای برای معاملات استفاده کرد. 🏺🌟
موضوع اصلی اینه که اون چیزی که شما به عنوان پول استفاده می‌کنید، زیاد مهم نیست. چیزی که واقعا اهمیت داره اینه که مردم اون رو به عنوان وسیله‌ای برای معامله بپذیرن. این پذیرش گسترده هست که به پول مشروعیت میده. به زبان اقتصاددان‌ها، پول یک “واسطه مبادله” هست و تا زمانی که در دست‌های درست باشه، خیلی هم خوب عمل می‌کنه. 👌💡
پیام اصلی اینجا اینه که پول سیستم خوبی برای تجارت هست، ولی کامل نیست. پول تنها راه برای تبادل کالاها نیست. یه روش دیگه هم به اسم **بارتر** داریم که یعنی مستقیم یه چیزی رو با چیزی دیگه مبادله می‌کنید، مثلاً سیب رو با چکمه یا چوب می‌زنید. این سیستم هم کار می‌کنه، ولی **غیرموثر** هست. اگه کفاش شما نیاز به میوه نداشته باشه، نمی‌ره پوتین شما رو تعمیر کنه. 👟🍏
سیستم بارتر مدت‌هاست که وجود داشته. ۳۵۰۰ سال پیش، فنیقی‌ها و بابلی‌ها یک سیستم بارتر گسترده ایجاد کردند که از سواحل دریای مدیترانه تا کنار رود فرات کشیده می‌شد. اون‌ها سلاح‌ها، ادویه‌ها و کالاهای لوکس رو مبادله می‌کردن. قرن‌ها بعد، رومی‌ها که بخش زیادی از این منطقه رو فتح کرده بودن، از کالاهای کمیاب و باارزشی مثل **نمک** برای پرداخت به سربازانشون استفاده می‌کردن. حتی جوامعی که سیستم‌های پیچیده مالی داشتند هم در مواقعی به بارتر برگشتند. مثلاً تو دوران **رکود بزرگ** تو ایالات متحده، آمریکایی‌هایی که پول نقد نداشتن، کالاهایی مثل ذرت رو برای خدمات پزشکی یا زغال‌سنگ برای گرم کردن خونه‌هاشون مبادله می‌کردن. 🌽💸
بارتر ممکنه موثرترین راه برای ارتباط خریدار و فروشنده نباشه، ولی یه مزیت بزرگ داره. اونم اینکه **خودگردانه** هست. یعنی ارزش پول توی این سیستم توسط خود افراد تعیین میشه. اما وقتی پول توسط دولت‌ها یا بانک‌های مرکزی صادر میشه، فرق می‌کنه. برای مثال، پادشاهی **لییدیا** در قرن ششم، اولین پول متمرکز رو خلق کرد. 🏰💰 این پادشاهی که در ترکیه امروزی قرار داشت، به این اعتبار که اولین پول مرکزی رو ایجاد کرد معروفه.
حکومت مشخص می‌کرد که ارزش این پول چقدر هست و این ارزش رو با حک کردن نمادهای سلطنتی مثل عقاب روی سکه‌ها تضمین می‌کرد. تجارت رشد کرد… حداقل در ابتدا. مشکل اینجاست که قدرت تضمین ارزش پول، یه جنبه منفی هم داره. یعنی این که می‌تونی ارزش پول رو **کم کنی**! 😬⚖️
دولت‌ها و بانک‌ها به طور مداوم اقتصادها رو بد اداره می‌کنن. 💸🔴
پول یه وسیله مبادله هست، ولی این فقط یکی از ویژگی‌های پوله. اقتصاددان‌ها ویژگی دوم پول رو هم شناسایی می‌کنن: پول یه “ذخیره ارزش” هست، یعنی باید ارزش خودش رو در طول زمان حفظ کنه. اما اگه به تاریخچه پول نگاه کنیم، می‌بینیم که این ویژگی بیشتر توی تئوری هست تا عمل. توی دنیای واقعی، ارزش پول معمولاً تمایل به تغییر پیدا کردن داره. 🤔💰
یکی از راه‌حل‌هایی که برای این مشکل پیشنهاد شده، **متمرکز کردن کنترل پول** هست. این کار به دولت‌ها و بانک‌ها این قدرت رو میده که ارزش پول رو تحت تاثیر قرار بدن. متاسفانه، دولت‌ها و بانک‌ها اغلب از این قدرت سوء استفاده می‌کنن. نتیجه‌ش چیه؟ ارزهایی که کنترلشون دست اینا هست، کم کم ارزششون کمتر میشه. و پیام اصلی اینه که دولت‌ها و بانک‌ها به طور مداوم اقتصادها رو بد اداره می‌کنن. 😤
اگه یه دولتی با کمبود پول مواجه بشه و کنترل عرضه پول رو داشته باشه، می‌تونه به راحتی سکه‌های جدید بسازه یا اسکناس‌های جدید چاپ کنه. این کار باعث **افزایش تورم** میشه که یعنی قیمت‌ها افزایش پیدا می‌کنه و قدرت خرید کاهش پیدا می‌کنه. هر چی پول بیشتری توی اقتصاد بچرخه، ارزش پول کمتر میشه، پس برای خرید کالاها به پول بیشتری نیاز دارید. 💸💥
تورم در مقادیر کم شاید خیلی هم بد نباشه. مثلا، وقتی مردم متوجه می‌شن که قیمت‌ها بالا می‌روند، ممکنه تصمیم بگیرن که خریدهای بزرگ مثل ماشین رو امروز انجام بدن، به جای اینکه فردا که قیمت‌ها حتی بالاتر می‌ره، بخرن. این می‌تونه باعث تقویت اقتصاد بشه. 🚗📈
اما تورم زیاد باعث از بین رفتن پس‌اندازها و کاهش سرمایه‌گذاری میشه. خانوارها پول کمتری برای خرج کردن دارن و بازده سرمایه‌گذاری‌ها خیلی کم میشه که اصلاً به ریسک‌ش نمی‌ارزه. این باعث رکود میشه. دقیقا همین اتفاق توی چین در قرن ۱۵ میلادی افتاد. اولین کشوری که اسکناس‌های کاغذی رو معرفی کرد. هر وقت دولت نیاز به پول داشت، اسکناس‌های جدید چاپ می‌کرد. وقتی ارز کشورش به قدری بی‌ارزش شد که اسکناس‌ها فقط ۰.۰۱۴ درصد از ارزش صورتیشون رو داشتن، مجبور شدن که از پول کاغذی خداحافظی کنن. 📉💔
بانک‌ها هم می‌تونن با گسترش اعتبار، وام‌ها و رهن‌ها عرضه پول رو زیاد کنن. این سیاست می‌تونه همونقدر ضرر برسونه که چاپ پول توسط دولت‌ها. مثلا **رکود بزرگ** که بخش زیادی از اون ناشی از وام دادن بیش از حد بانک‌ها بود. وقتی بازار سهام سقوط کرد، مردم نگران سپرده‌هاشون بودن و شروع کردن به برداشت پول از بانک‌ها. این باعث شد که **دویدن به سمت بانک** یا همون “بانک ران” شروع بشه که در واقع برداشت‌های گسترده از بانک‌ها هست که ذخایر نقدی اون‌ها رو به پایان می‌رسونه و بانک رو ورشکسته می‌کنه. بین سال‌های ۱۹۲۹ تا اواسط ۱۹۳۰، حدود ۹۰۰۰ بانک ورشکسته شدن و این باعث شد که حدود ۱۴۰ میلیارد دلار به سپرده‌گذاران آمریکایی ضرر وارد بشه. 😱💸
ترک استاندارد طلا آغازگر دورانی جدید از پول‌های فیات شناور بود. 💰🌍
بیاید یه نگاه بندازیم به اسکناس یک دلاری و دو سکه یورویی. این‌ها هیچ ارزش ذاتی‌ای ندارن. یکی یه تیکه کاغذ ارزون و دیگری یه آلیاژ مس و رویه که ارزشش چند سنت بیشتر نیست. واضح هست که ارزش دلارها و یورویی‌ها به موادی که ازشون ساخته شدن ربطی نداره. همینطور هیچ ارتباطی با کالاهایی مثل فلزات گرانبها ندارن. 🪙💵
این‌ها نمونه‌هایی از **پول‌های فیات** هستن. این اصطلاح از کلمه لاتین “decree” میاد که تقریباً یعنی “فرمان” یا “دستور” که به نوعی نحوه‌ی به دست آوردن ارزش این پول‌هاست. دولت‌ها اعلام می‌کنن که اسکناس‌های یک دلاری و سکه‌های دو یورویی، ارز قانونی هستن. پول‌های فیات شناور هستن و هیچ چیزی ارزش اون‌ها رو ثابت نمی‌کنه، جز اعتمادی که مردم به دولتی که اون‌ها رو صادر کرده دارن. اما فرض کنید که شما به این دولت‌ها اعتماد ندارید؟ 🤷♂️
این سوالی هست که **بیت‌کوین** به دنبال پاسخ دادن به اون هست. 🔑 پیام اصلی اینه که ترک استاندارد طلا باعث شروع یک دوره جدید از **پول‌های فیات شناور** شد. پول‌های فیات به عنوان یک وسیله مبادله موثر عمل می‌کنن. مثلا دلار آمریکا که به عنوان ارز ذخیره جهانی شناخته میشه، دولت‌های مختلف در سراسر جهان دلار رو برای مبادلات بین‌المللی مثل خرید و فروش نفت نگه می‌دارن. این یعنی شما می‌تونید تقریباً در هر جای دنیا با دلار خرید کنید. 🌐💵
ولی مسئله اینجاست که دلار برای حفظ ارزش خودش خیلی مناسب نیست. در سال ۱۹۷۹، شما می‌توانستید با یک اسکناس صد دلاری دو جفت کفش نایک مدل بالارده بخرید. ولی امروز، یک جفت کفش نایک بیشتر از این قیمت می‌ارزه. در دهه آینده احتمالاً صد دلار حتی یه جفت دمپایی نایک هم براتون نخواهد خرید. 📉👟
دوره پول‌های فیات و کاهش سریع قدرت خرید از ۱۹۷۱ شروع شد. بعد از جنگ جهانی دوم، ارزهای جهانی مهم مثل پوند و فرانک به دلار آمریکا وصل بودن که در واقع ارزشش به **استاندارد طلا** وابسته بود، یعنی قیمت جهانی طلا. این باعث می‌شد دست دولت‌ها بسته بشه. چون هر کسی می‌توانست دلارهاش رو با طلا مبادله کنه، دولت‌ها فقط می‌تونستن به اندازه ذخایر طلای واقعی‌شون پول چاپ کنن. اما در اواخر دهه ۶۰ میلادی، آمریکا با مشکلات اقتصادی مواجه شد. توی جنگ گرون‌قیمت ویتنام گیر کرده بود و با کسری‌های تجاری مواجه بود. در همین حال، ذخایر طلای آمریکا هم توسط دولت‌های خارجی که دلارهاشون رو برای طلا مبادله می‌کردن، به سرعت کاهش پیدا می‌کرد. به همین دلیل، در سال ۱۹۷۱، آمریکا از استاندارد طلا خارج شد. 🛑💰
از اون زمان به بعد، دولت‌ها و بانک‌های مرکزی دستشون باز بود برای چاپ پول. این سیاست به یک درمان پرکاربرد برای بحران‌های اقتصادی تبدیل شد. اما برای منتقدان این روش، این درمان بدتر از خود بیماریه. پس چی راه‌حلشون هست؟ خیلی ساده: **اختراع دوباره استاندارد طلا برای عصر دیجیتال**. اینجاست که **بیت‌کوین** وارد میشه. 🪙💻
بیت‌کوین تراکنش‌ها رو بدون نیاز به یک نهاد مرکزی تایید می‌کنه. 💻💸
حالا، بیت‌کوین چیه؟ به طور فنی، بیت‌کوین یه ارز مجازی یا همون **کریپتوکارنسی** هست. یعنی یک سیستم پرداخت که از سکه‌های دیجیتال استفاده می‌کنه که به صورت رمزنگاری شده هستن تا از تقلب جلوگیری بشه. ولی بیت‌کوین فقط در مورد تکنولوژی نیست. 🤖
در سطحی عمیق‌تر، بیت‌کوین یه راه‌حل برای مشکلات مربوط به **تمرکزگرایی** و **پول‌های فیات** هست که قبلاً بهش اشاره کردیم. مشکل این سیستم‌های پولی، طبق گفته‌ی منتقدان، اینه که این سیستم‌ها به ما نیاز دارن که به نهادهایی اعتماد کنیم که ثابت کردن که قابل اعتماد نیستن. ولی اگر بتونید تصمیم‌گیری‌ها رو به یک نوع ماشین حساب که اصلاً نمی‌تونه اشتباه کنه واگذار کنید چی؟ دقیقاً همون چیزی هست که بیت‌کوین وعده میده. 🔑 پیام اصلی اینه که بیت‌کوین تراکنش‌ها رو بدون نیاز به یک مرجع مرکزی تایید می‌کنه. 📊✅
در ۳ ژانویه ۲۰۰۹، ساتوشی ناکاموتو راه‌حل خودش رو برای مشکل اعتماد و سوءاستفاده از پول‌های فیات معرفی کرد. ساتوشی ناکاموتو ادعا کرد که یه برنامه‌نویس ژاپنی ۳۲ ساله‌ست. اما بسیاری معتقدن که احتمالاً **یاسوتاکا ناکاموتو** بوده، که قبلاً به عنوان پیک برای پابلو اسکوبار، رئیس کارتل‌های مواد مخدر کلمبیا کار می‌کرده. برخی هم مثل نویسنده، یک تیم سه نفره از برنامه‌نویسان استرالیایی رو مشکوک می‌دونن. هرچی که باشه، یه چیز روشن بود: بیت‌کوین یک پیشرفت قطعی نسبت به طراحی‌های قبلی ارزهای دیجیتال بود. چرا؟ 🤔
خب، تمام ارزهای دیجیتال باید با مشکل **هزینه‌کرد دوگانه** دست و پنجه نرم کنن. مثلاً وقتی یه دلار نقدی خرج می‌کنید، دیگه تمومه. دو نفر نمی‌تونن همزمان همون دلار رو خرج کنن. می‌تونید پول رو جعل کنید، ولی این کار سختی هست. در مقابل سختی جعل اسکناس‌های دولتی که چاپ شده، کپی کردن و خرج کردن پول آنلاین به سادگی فشار دادن دکمه‌های **Control + C** است. برای حل این مشکل، راه‌حل استاندارد این بود که ثبت تراکنش‌ها به مؤسسات بزرگ و متمرکز مثل بانک‌ها سپرده بشه که تراکنش‌ها رو تایید و ثبت می‌کنن. 🏦
اما ساتوشی، به تازگی بحران اقتصادی جهانی که در ۲۰۰۸ توسط بانک‌ها ایجاد شده بود رو دیده بود، بنابراین این آخرین چیزی بود که می‌خواست انجام بده. اینجاست که **بلاک‌چین** وارد میشه. بلاک‌چین اساساً یه جدول‌محاسباتی هست که مشکل هزینه‌کرد دوگانه رو بدون نیاز به نهادهای بزرگ حل می‌کنه. در زبان بیت‌کوینی، بهش میگن **دفتر توزیع‌شده**. یه کم شبیه دفترهای قدیمی‌ای هست که در شرکت‌های حسابداری استفاده می‌شده، با این تفاوت که هر کسی از پکن تا نیویورک تا مونته‌ویدئو همین دفتر رو می‌بینه. 🌏📑
اگه یه حسابدار خطی به دفتر اضافه کنه، اون خط توی دفتر همه‌ی بقیه هم ظاهر میشه. به عبارت دیگه، وقتی یه خط از کد حسابداری یا همون **بلوک** در بلاک‌چین ایجاد میشه، همه می‌تونن اون رو ببینن و تاییدش کنن. این باعث میشه که وارد کردن تراکنش‌های دوگانه غیرممکن بشه، و یه مکانیزم غیرمتمرکز اما ایمن برای پیگیری تراکنش‌ها ایجاد می‌کنه. 🛡️✅
سیستم “Proof of work” (اثبات کار) باعث میشه که کاربران بیت‌کوین صادق بمونن. 🔒💻
اون چیزی که باعث میشه بیت‌کوین خیلی بیشتر از پول‌های سنتی قابل اعتماد باشه، **دفتر توزیع‌شده** (distributed ledger) اون هست. این دفتر فقط تراکنش‌های قانونی رو ثبت می‌کنه، که برای کل سیستم حیاتی هست. چون اگه این دفتر پر از تراکنش‌های تقلبی می‌شد، مثلاً افرادی که می‌خوان بیت‌کوین‌هاشون رو دوباره خرج کنن، هیچ‌کس بهش اعتماد نمی‌کرد. اما چطور میشه تضمین کرد که بلاک‌چین فقط شامل تراکنش‌های قانونی باشه؟ 🤔
یک کلمه: **ماینینگ**. یه سیستم پاداش که به کاربران کمک می‌کنه تا دفتر رو قابل اعتماد نگه دارن. پیام اصلی اینه که **proof of work** باعث میشه که کاربران بیت‌کوین صادق بمونن. یادته که مشکل هزینه‌کرد دوگانه چطور کار می‌کنه؟ 😅 اگه بخوای مطمئن بشی که کسی یه اسکناس ۲۰ دلاری معتبر رو توی یک مغازه خرج نکنه و همون اسکناس رو توی مغازه دیگه خرج نکنه، می‌تونی شماره سریال اسکناس‌ها رو چک کنی. کاری که ماینرهای بیت‌کوین انجام میدن هم یه کمی شبیه به اینه. 🕵️♂️
اون‌ها تراکنش‌ها رو بررسی می‌کنن تا مطمئن بشن که کاربران بیت‌کوین‌هاشون رو دوباره خرج نکردن. یا دقیق‌تر، کامپیوترهای اون‌ها نرم‌افزارهایی رو اجرا می‌کنن که این کار رو برای اون‌ها انجام میده. تایید تراکنش‌ها مثل مقایسه کردن هزاران هزار شماره سریال در هر ثانیه است و نیاز به کار محاسباتی زیادی داره. به عبارت دیگه، هزاران کامپیوتر توی شبکه بیت‌کوین باید نرم‌افزارهایی رو اجرا کنن که تراکنش‌ها رو تایید یا رد کنن. به عنوان بخشی از این فرآیند، این کامپیوترها در حال **ماینینگ** هستن و با حل مسائل ریاضی خیلی پیچیده، در حال حفاری و پیشروی از میان گِل و سنگ دیجیتال هستن تا زمانی که به طلا برسن، یعنی راه‌حل‌هایی برای مسائل. هدف از تمام این تلاش‌ها هم همون **proof of work** هست. 🏗️🧑🔬
زمانی که یک مشکل حل میشه، و یک بلاک جدید در زنجیره ایجاد میشه، همه کاربران می‌دونن که مقداری کار محاسباتی برای اطمینان از اینکه تراکنش‌ها قانونی هستن، انجام شده. حالا چرا ماینرها پولشون رو خرج می‌کنن تا این نرم‌افزار رو اجرا کنن؟ خوب، یه کمی شبیه به شرکت در **قرعه‌کشی** هست. ساختن یک بلاک جدید، بیت‌کوین‌های جدیدی رو آزاد می‌کنه. شانس بردن در این قرعه‌کشی حدود ۱ به ۲۱ تریلیونه، اما جوایز خیلی بالاست. برای مثال، در بهار ۲۰۲۱، حل یکی از این مسائل برای یک ماینر حدود ۶.۵ بیت‌کوین (تقریباً ۲۱۵ هزار دلار) پاداش داشت. 💰🎉
اما ماینرها نمی‌تونن بی‌نهایت بیت‌کوین جدید تولید کنن. این باعث میشه که ارزش ارز پایین بیاد. بنابراین، پروتکل بیت‌کوین فقط اجازه میده که **۲۱ میلیون بیت‌کوین** ایجاد بشه. وقتی این‌ها استخراج شدن، دیگه خبری از بیت‌کوین جدید نیست. بعد از اون، ماینرها به جای پاداش بیت‌کوین جدید، فقط **هزینه‌ها** رو به عنوان پاداش کارشون دریافت می‌کنن. 🔄
ماینینگ بیت‌کوین به یک فعالیت صنعتی تبدیل شده که افراد تنها دیگه نمی‌تونن با رقبا رقابت کنن. ⛏️💻
در ابتدا، بیشتر کارهای ماینینگ بیت‌کوین توسط افراد انجام می‌شد. دقیقاً مثل کسانی که در دوران طلا در قرن نوزدهم به مناطق مثل کالیفرنیا و استرالیا می‌رفتند و دنبال طلا می‌گشتند، اولین ماینرهای بیت‌کوین هم از منابع محدود خودشون استفاده می‌کردند. به جای جوییدن طلا توی رودخانه‌ها، اون‌ها دستگاه‌های ماینینگ خودشو راه می‌انداختند که با حل الگوریتم‌ها، بلاک‌های جدید ایجاد می‌کرد و بیت‌کوین به دست می‌آورد. اما این روزها شرایط تغییر کرده. همونطور که استخراج طلا حالا به وسیله شرکت‌های بزرگ و با استفاده از تجهیزات صنعتی انجام میشه، ماینینگ بیت‌کوین هم به طور عمده توسط گروه‌های جهانی انجام میشه که قدرت محاسباتی بیشتری از افرادی مثل ما دارند.
پیام اصلی اینه که **ماینرهای تنها دیگه نمی‌تونن با رقبای صنعتی خودشون رقابت کنن**. ماینینگ در واقع راه‌حل یه معما بود که ارزهای دیجیتال قبلی نتونسته بودن حلش کنن. با وجود طراحی ضعیف این ارزهای دیجیتال پیش از بیت‌کوین، اون‌ها نتونستن مردم زیادی رو برای پذیرش ارز خود جذب کنن. نوآوری ساتوشی ناکاموتو سیستم پاداش برای ماینینگ بود که به یکباره هم **جامعه‌ای از پیشگامان مشتاق** ایجاد کرد، هم یک **سیستم داوری** که از سیستم‌های پرداخت سنتی بانک‌ها، عادلانه‌تر و شفاف‌تر بود.
چرا؟ چون ماینینگ **بدون مجوز** (permissionless) است. هر کسی می‌تونه درش شرکت کنه. از طرفی، چون هیچ فرد یا نهادی نمی‌تونه کنترل ماینینگ جهانی رو در دست بگیره، هیچ نهاد واحدی نمی‌تونه تراکنش‌ها رو در سیستم بیت‌کوین کنترل کنه. ولی باید بگم که ماینینگ اصلاً کار آسونی نیست. در واقع، پروتکل بیت‌کوین انجام تراکنش‌ها رو سخت‌تر و پیچیده‌تر می‌کنه. هر تراکنش جدید یک مشکل ریاضی پیچیده‌تر از تراکنش قبلی تولید می‌کنه. این یعنی برای تایید پرداخت‌ها و تولید بیت‌کوین‌های جدید به **قدرت محاسباتی بیشتری** نیاز داریم.
به تدریج، پیشگامان اولیه که دستگاه‌های ماینینگ خودشو توی اتاق خواب‌ها یا زیرزمین‌هاشون راه می‌نداختن، توسط **گروه‌های ماینینگ** جایگزین شدند. این گروه‌های مالی خوبی که سازمان‌دهی بالایی دارند، می‌تونن قدرت محاسباتی بیشتری از افرادی که هزینه‌های بالا ندارن به کار ببرن. به طور خاص، کامپیوترهای مخصوص حل مسائل بیت‌کوین، یعنی **مدارهای مجتمع خاص کاربرد** (ASICs)، استفاده می‌کنن. یه کامپیوتر ماینینگ که بر اساس ASIC ساخته شده، معمولاً بیشتر از ۱۰,۰۰۰ دلار قیمت داره. بعد از این، باید هزینه برق برای کار کردن طولانی‌مدت رو هم در نظر گرفت. و به شانس خیلی پایین برای حل الگوریتم یک بلاک جدید هم باید فکر کرد. با این تفاسیر، کاملاً واضحه که ماینینگ الان یه فعالیتیه که دیگه از دست افراد تنها خارج شده.
اما ماینینگ تنها راه برای به دست آوردن بیت‌کوین نیست. 😎
قبل از انتخاب کیف‌پول بیت‌کوین، امنیت و دسترسی راحت رو در نظر بگیر. 🔐💼
بیت‌کوین در واقع یه سری عدد دیجیتال منحصر به فرده که توی یه حساب ذخیره میشه. این حساب شامل یه سری عدد خاص و یه کلید خصوصی به همراه آدرس مربوط به بیت‌کوین هست. قبل از اینکه بتونی از بیت‌کوین‌ها استفاده کنی، باید یکی از این حساب‌ها که بهش “کیف‌پول” میگن رو داشته باشی. چندتا گزینه برای انتخاب کیف‌پول هست و هرکدوم مزایا و معایب خودشون رو دارن.
پیام اصلی اینه که قبل از انتخاب کیف‌پول بیت‌کوین، باید **امنیت و دسترسی راحت** رو در نظر بگیری. همونطور که پول‌هات رو توی یه کیف چرمی نگه می‌داری، توی کیف‌پول بیت‌کوین هم باید این رشته‌های عددی رو نگه داری. با این تفاوت که برخلاف کیف‌پول معمولی، برای دسترسی به محتویات کیف‌پول بیت‌کوین نیاز به یه کلید داری. این همون کلید خصوصی اصلیه که یه عدد تصادفی ۶۴ رقمیه که فقط خودت می‌تونی پیداش کنی. به طور کلی، کیف‌پول‌ها دو نوع هستن: **داغ** و **سرد**.
کیف‌پول‌های داغ همیشه به اینترنت متصل هستن، یعنی همیشه فعالن، به همین دلیل بهشون میگن “داغ”. در مقابل، کیف‌پول‌های سرد همیشه آفلاین هستن و به اینترنت وصل نمی‌شن. دو عامل امنیت و دسترسی راحت، مزایا و معایب هر نوع کیف‌پول رو مشخص می‌کنه.
بیایید اول با کیف‌پول‌های داغ شروع کنیم. یکی از گزینه‌ها، **کیف‌پول دسکتاپ** هست که روی کامپیوترت دانلود می‌کنی. توی این نوع کیف‌پول، آدرس‌هایی که برای دریافت و ارسال بیت‌کوین‌ها نیاز داری، روی لپ‌تاپ یا کامپیوتر شخصی‌ات ذخیره میشه. مزیت این نوع کیف‌پول اینه که هیچ چیزی روی سرورهای شخص ثالث ذخیره نمی‌کنی و این خطر هک شدن رو کاهش میده. ولی معایب هم داره؛ اینکه برای دسترسی به دارایی‌های رمزنگاری شده‌ات همیشه باید کامپیوترت رو همراه داشته باشی.
حالا می‌رسیم به کیف‌پول‌های موبایل که اپلیکیشن‌هایی هستن که روی گوشی‌ات نصب می‌کنی. این نوع کیف‌پول آزادی عمل زیادی بهت میده. می‌تونی بیت‌کوین دریافت کنی و خرج کنی، کجا که باشی، نه فقط وقتی به کامپیوتر دسترسی داری. ولی در عین حال این نوع کیف‌پول هم خطرات خودش رو داره. اگه گوشی‌ات گم بشه، دزدیده بشه، یا آسیب ببینه، ممکنه به دارایی‌های بیت‌کوینت دسترسی پیدا نکنی. 😱📱
اما کیف‌پول‌های سرد چی؟ **کیف‌پول‌های سخت‌افزاری** که بیت‌کوین‌ها رو روی دستگاه‌هایی که شبیه به فلش مموری‌های معمولی هستن ذخیره می‌کنن، خیلی امن هستن. ولی راه‌اندازی این‌ها به دانش فنی زیادی نیاز داره. یه گزینه ساده‌تر، **کیف‌پول کاغذی** هست. همونطور که از اسمش پیداست، این نوع کیف‌پول شامل ذخیره کلید خصوصی روی یه تیکه کاغذه.
کیف‌پول‌های کاغذی از هر نوع کیف‌پولی امن‌تر هستن. به شرطی که کلید خصوصی رو به درستی ایجاد کرده باشی و یه جای امن برای نگهداری‌اش داشته باشی، هیچ‌وقت هک نمی‌شن. ولی یه عیب بزرگ دارن: آسیب‌پذیری کاغذ و جوهر، که ممکنه پاره بشه، محو بشه، پاک بشه یا توسط آب یا آتش خراب بشه. 😟🔥
**راه ساده برای پیوستن به انقلاب بیت‌کوین استفاده از صرافی‌هاست.**
قبلاً یک روش برای به‌دست آوردن بیت‌کوین‌ها، یعنی **ماینینگ** رو بررسی کردیم. حالا فرض کن که شما یکی از اون دسته از سرمایه‌گذارانی نیستی که وقت، پول، و تمایل به ماینینگ بیت‌کوین رو دارن. پس گزینه چی میشه؟ به عبارت ساده، **صرافی‌ها**.
بازارهای ارز دیجیتال مثل **بازارهایی** هستن که خریداران و فروشندگان رو به هم وصل می‌کنن. پیام اصلی اینه که **ساده‌ترین راه برای پیوستن به انقلاب بیت‌کوین استفاده از صرافی‌هاست.**
صرافی‌های بیت‌کوین یه کمی شبیه سینماهای محلی هستن. هیچ دو کشوری مثل هم نیستن و سلیقه‌ها در هر کشور متفاوت هستن، اما فیلم‌های جدید معمولاً در همه جا نمایش داده می‌شن. به همین شکل، هر کشور و منطقه صرافی‌های ارز دیجیتال خودش رو داره. خدمات اصلی این صرافی‌ها، که به نوعی فیلم‌های پرفروش همون سینما هستن، راه‌هایی برای خرید و فروش بیت‌کوین هستن.
دلیل اینکه این صرافی‌ها دقیقاً مثل هم نیستن اینه که باید با سیستم‌های بانکی و ارزهای محلی هماهنگ بشن. وقتی بلیتت رو خریدی، می‌تونی تصمیم بگیری چطور ازش استفاده کنی. می‌تونی کمی بیت‌کوین بخری، یا خیلی زیاد، یا اصلاً هیچ‌چیز نخری. نکته اینجاست که باید **تحقیق کنی**. صرافی‌های محلی رو بررسی کن و اون‌هایی که به نیازهای تو می‌خوره رو انتخاب کن. یک مکان خوب برای شروع، وب‌سایت **coinmarketcap.com** هست که بیشتر از ۳۰۰ صرافی در سراسر جهان رو لیست می‌کنه.
حالا که صرافی مناسب رو پیدا کردی، چه اتفاقی می‌افته؟ خوب، شبیه به باز کردن حساب بانکیه. ازت خواسته میشه که مدارک هویتت رو ارائه بدی و کپی‌هایی از کارت شناسایی یا گذرنامه‌ات همراه با عکس خودت رو ارسال کنی. بعضی از صرافی‌ها حتی برای تأیید اطلاعات، واریزهای آزمایشی از حساب بانکی‌ات انجام میدن. بعد از اینکه این مراحل اداری رو طی کردی، آماده‌ای که بیت‌کوین بخری. می‌تونی از کارت بانکی، یا کارت اعتباری استفاده کنی، یا مستقیماً از حساب بانکی پول نقد منتقل کنی.
انتقال از حساب بانکی هزینه کمتری داره. کارت‌های اعتباری هزینه‌های تراکنش بالاتری دارن، اما معمولاً باید چند روز منتظر بمونی تا بتونی به بیت‌کوین‌های خودت دسترسی پیدا کنی.
و اینجاست که همه چیز به خودت بستگی داره. این‌ها همون بلوک‌های ساختاری هستند که بهت این امکان رو میدن که در بیت‌کوین سرمایه‌گذاری کنی و در انقلاب ارزهای دیجیتال شرکت کنی.
یادت باشه که یک قانون طلایی برای سرمایه‌گذاری وجود داره، فرقی نمی‌کنه که دارایی چیه: **وقت بذار و تصمیماتت رو بر اساس تحقیق و عقل خودت بگیر.**
مبادله کالا به کالا (بارتر) کارآمد نیست. اگر کسی دقیقاً چیزی که شما دارید را نخواهد، معامله انجام نمی‌شود. پول این مشکل را حل می‌کند، اما در طول تاریخ مشکل جدیدی را به وجود آورده است. مقامات مرکزی مانند دولت‌ها و بانک‌هایشان ارزها را بی‌ارزش می‌کنند.
بیت‌کوین وعده می‌دهد که این مقامات را کنار بگذارد. به جای دولت‌ها و بانک‌های مرکزی که اقتصادها را تحت فشار قرار می‌دهند، بیت‌کوین کنترل ارز را به دست کاربرانش می‌دهد. و مانند استاندارد طلای قدیم، بیت‌کوین نمی‌تواند توسط دولت‌ها کاهش ارزش یابد.
